Mijn basistarief is zeshonderdvijftig euro en dat is inclusief:

* Ons gesprek (dat gemiddeld drie uur duurt)

* Het verzamelen van herinneringen, speeches en keuzes voor muziek, beeld en rituelen

* Het schrijven van teksten (bijvoorbeeld: openings- en slotwoord en/of het (levens)verhaal)

* Het opstellen van het draaiboek voor de ceremonie

* Het vormgeven van de beeld-en geluidspresentatie

* Het voorbereiden van de rituelen * En ik zorg dat het draaiboek op tijd bij jou, de uitvaartverzorger en de locatie is

Op de dag van de uitvaart ben ik op tijd aanwezig op de locatie en controleer ik of de setting klopt bij wat we hadden afgesproken. Samen met de uitvaartverzorger en de locatie begeleid ik de ceremonie. Ik spreek als dat gewenst is en help waar nodig.

Is er meer nodig tijdens de voorbereiding of op de dag zelf?

Bijvoorbeeld een langere reisafstand (buiten een straal van vijfentwintig kilometer vanaf Breda) of aanvullende dienstverlening? Dan breng ik daarvoor extra kosten in rekening, die ik vanzelfsprekend vooraf met je deel.

Nee, hoewel ik dat wel kan, zal ik me echt richten op het met jou of jullie vormgeven van de ceremonie. Ik werk samen met een uitvaartverzorger die jullie bijvoorbeeld begeleid bij de laatste verzorging, het maken van de rouwkaart, het regelen van vervoer en het plannen van de dag, tijd en locatie voor de ceremonie. Samen organiseren we dan de hele uitvaart van jou of jullie dierbare.

Misschien heb je wel eens gehoord van een ritueelbegeleider, uitvaartspreker of woorddienstbegeleider? Dat is wat ik doe, alleen noem ik het anders, omdat mijn focus ligt op het samen vormgeven - het maken - van de ceremonie. En daarbij kan ik spreken, maar dat hoeft natuurlijk niet.

Dat hangt van heel veel factoren af, zoals of er gekozen wordt voor begraven of cremeren. Kies je voor een opbaring en zo ja is dat dan thuis of in een uitvaartcentrum? En hoe zie je de ceremonie voor je, al dan niet met een ‘nazit’ met genodigden? De uitvaartondernemer kan hier een berekening voor maken. Ik breng je graag in contact.

Dan heb je verschillende opties:

* De uitvaart laten verzorgen door de uitvaartverzekeraar. Een tip: kijk goed naar wat er is inbegrepen bij de vergoeding.

* Mij daarbij inhuren. In het geval van een DELA verzekering kan dat via hun uitvaartverzorger en zijn mijn kosten vaak inbegrepen.

* Het verzekerde bedrag laten uitkeren en zelf de regie hebben over waar (en aan wie) je het geld uitgeeft.

Als je dierbare is overleden, bel je eerst de (huis)arts. Daarna bel de uitvaartondernemer- of onderneming. Je mag ook mij bellen en dan zal ik je adviseren over welke ondernemer je zou kunnen benaderen. En als die dan bij je is geweest en je graag begeleiding wil bij het vormgeven van de afscheidsceremonie, dan kom ik de volgende dag naar je toe.

Maar wat ook kan, is dat je mij al eerder belt. Omdat je weet dat jijzelf of een dierbare van jou binnenkort gaat overlijden. Of omdat je 'gewoon' graag, juist nu, alvast wil nadenken over hoe de afscheidsceremonie eruit mag komen te zien. Of hoe juist niet.

Je moet helemaal niets. En dat is ook precies wat ik je graag zou willen vertellen. Als je het hebt over een uitvaart, dan moet er weinig en er mag heel veel. Voor mij is alles goed, als je maar weet dat je de keuze mag maken over hoe jij het voor je ziet.

Wat ik leerde is dat het niet zo zeer uitmaakt hoe je afscheid neemt, als je het maar doet. Alles in je heeft het nodig om bewust en dus letterlijk afscheid te nemen om de overgang te maken naar een leven zonder je dierbare. En ik weet dat een ceremonie, in welke vorm dan ook, daarbij kan helpen.

Omdat ik de mensen om mij heen en daarbuiten wil laten zien dat het toelaten van het gesprek over de dood, je in het leven veel kan opleveren. Het besef dat je je leven echt moet léven. Maar ook dat je in zekere mate regie kan hebben over hoe je de laatste fase en het afscheid van je leven voor je ziet. Zodat het einde ons misschien iets minder overvalt.